Euthanasie, palliatieve sedatie en hulp bij zelfdoding

Bij euthanasie en hulp bij zelfdoding gaat het om een handeling waarbij expliciet de intentie bestaat om het levenseinde te bespoedigen. Euthanasie en hulp bij zelfdoding kunnen alleen toegepast worden met uitdrukkelijke toestemming van de betreffende persoon. Palliatieve sedatie is het opzettelijk verlagen van het bewustzijn van iemand in de laatste levensfase.

Veel mensen met ALS hebben het regelmatig over de laatste levensfase met familie, huisarts en medewerkers van het ALS-behandelteam. Een vaak besproken onderwerp is de grens van het lijden dat de persoon door de ziekte ervaart. Tijdens het verloop van de ziekte wordt duidelijk of die grens er is en waar die grens ligt. De huisarts is een belangrijke partner in dit gesprek.

Euthanasie en hulp bij zelfdoding

Wanneer de iemand met ALS euthanasie of hulp bij zelfdoding overweegt, moet de persoon dit tijdig met de huisarts bespreken. Zowel de persoon met ALS als de huisarts groeien naar dit besluit toe. Een huisarts is niet verplicht om mee te werken aan euthanasie en kan dan met de betreffende persoon en zijn familie overleggen over de begeleiding in de laatste fase. Het is mogelijk dat een collega-huisarts de begeleiding overneemt. Het gebeurt ook regelmatig dat iemand met ALS in een eerdere fase van de ziekte een euthanasieverklaring heeft getekend en besproken met naasten en huisarts maar uiteindelijk toch van euthanasie afziet. De regie daaromtrent blijft altijd bij de persoon met ALS liggen.

Uit onderzoek van het ALS Centrum is bekend dat 17 procent van de mensen met ALS door euthanasie of hulp bij zelfdoding overlijdt. Bijna altijd is de persoon thuis overleden. Redenen om te besluiten tot euthanasie zijn onder andere het verlies van waardigheid, geen kans meer zien op verbetering en de angst om te stikken. Verder onderzoek liet ook zien dat er geen relatie was tussen een verzoek om euthanasie en de ervaren kwaliteit van zorg.

Palliatieve sedatie

Bij palliatieve sedatie verlaagt de arts het bewustzijn van iemand met medicijnen. Dit kan als er sprake is van ondraaglijk lijden dat niet op een andere manier verlicht kan worden. Palliatieve sedatie kan als er een geschatte levensverwachting is van één à twee weken. Vaak is het continue sedatie, de persoon slaapt dan tot het overlijden. Palliatieve sedatie kan ook kortdurend of met tussenpozen.

Palliatieve sedatie gaat gepaard met andere besluiten rondom het levenseinde, zoals het stoppen met (sonde)voeding en/of het stoppen met de beademing. De huisarts bespreekt de mogelijkheden van palliatieve sedatie en regelt dit ook. De thuiszorg begeleidt het toedienen van de medicijnen.

Richtlijn palliatieve sedatie:

pallialine.nl/sedatie

Lees ook over euthanasie en het opstellen van een wilsverklaring op de website van de Rijksoverheid.