Angst voor stikken

10 februari 2023

Symptomen

Kauwen en slikken

Geschreven door:

Nienke de Goeijen

Verpleegkundig specialist

Samenvatting van het artikel

Veel mensen met ALS en PSMA zijn bang dat ze gaan stikken. Uit onderzoek is echter bekend dat dit zelden voorkomt.
Veelal hebben mensen met ALS en PSMA aangepaste voeding waardoor de kans op verslikken in voeding erg klein is.
Mensen met ALS en PSMA kunnen hinder hebben van (taai) slijm, hierdoor kan benauwdheid ontstaan. Stikken als gevolg van slijm gebeurt heel zelden.

Slikproblemen

Stikken is een acute afsluiting van de luchtpijp. Dit kan bijvoorbeeld ontstaan doordat er een brok voeding ‘in het verkeerde keelgat schiet’. Hierdoor ontstaat een zuurstoftekort en een benauwd gevoel. Als de obstructie in de luchtweg niet tijdig genoeg opgeheven wordt, kan iemand overlijden. Wanneer iemand slikproblemen heeft, zoals het geval kan zijn bij ALS en PSMA, is er risico op verslikken. Omdat echter ook het kauwen vaak moeilijk gaat, is de voeding bij mensen met ALS en PSMA veelal al aangepast waardoor het risico op verslikken in een brok voeding erg klein is. Het ALS-behandelteam kan gerichte adviezen geven over veilig slikken en wat te doen bij verslikken.

(taai) Slijm

Mensen met ALS en PSMA kunnen veel hinder hebben van (taai) slijm achter in de keel of in de luchtpijp. Hierdoor kan benauwdheid ontstaan en angst voor stikken. Doordat de hoestkracht vaak ook minder is, lukt het niet het slijm goed op te hoesten en weg te slikken. Stikken als gevolg van slijm gebeurt echter heel zelden. De behandeling bij (taai) slijm bestaat uit adviezen van de fysiotherapeut over het hoesten, het slijm dunner maken met medicijnen zodat het makkelijker opgehoest kan worden en/of de hoeveelheid slijm minderen met medicijnen.

Overlijden

Bij ALS en PSMA is er sprake van toenemende zwakte van de ademhalingsspieren. Dit heeft tot gevolg dat de ademhaling, de ventilatie van de longen, steeds minder goed gaat. Dit kan leiden tot ademhalingsklachten, maar er zijn ook veel mensen met ALS of PSMA die geen klachten ervaren. De revalidatiearts of huisarts kan de kortademigheidsklachten behandelen. Uiteindelijk treedt er een toenemende bewustzijnsdaling op. Vaak overlijden patiënten ’s nachts in hun slaap, soms overdag bij een middagdutje. Een enkele keer is er sprake van een overlijden ten gevolge van longontsteking of onbekende oorzaak. Uit een onderzoek van ALS Centrum blijkt dat ruim 90 procent van de mensen met ALS rustig overlijdt.

Artikel geschreven door: