Verstopping (obstipatie)
Samenvatting van het artikel
- Mensen met ALS, PSMA en PLS kunnen last krijgen van verstopping. Het advies is dan om vezelrijke voeding binnen te krijgen.
- Bij slikproblemen kan de diëtist helpen om te bepalen welke voedingsmiddelen geschikt zijn.
Mensen met ALS, PSMA en PLS krijgen soms last van verstopping. Bij verstopping (obstipatie) kunt u baat hebben bij het eten van vezelrijke voedingsmiddelen en/of het toevoegen van vezels aan de voeding. Ook kan het helpen om meer of regelmatiger te drinken.
Obstipatie kan verschillende oorzaken hebben. Mogelijk bevat de voeding minder vezels en vocht door problemen met kauwen en slikken. Ook kan ALS invloed hebben op de kleine spieren in de darmen die voor een goede darmperistaltiek zorgen. Daarover is nog niet veel bekend uit wetenschappelijk onderzoek. Ook minder bewegen kan invloed hebben op de werking van de darm.
Obstipatie en vezels
Bij obstipatie kunt u baat hebben bij het toevoegen van vezels aan de voeding. Voedingsvezels zijn plantaardige bestanddelen die in de maag en darm niet door verteringssappen kunnen worden verteerd. De voedingsvezels bereiken onveranderd de dikke darm, waar ze uiteindelijk via de ontlasting het lichaam verlaten. Vezels nemen vocht in zich op. Harde ontlasting wordt daardoor zachter, mits de vezels in combinatie met voldoende vocht worden ingenomen. Zachte, dunne ontlasting dikt juist in als gevolg van de vezels. Vezelrijke voeding wordt daarom geadviseerd bij zowel diarree als verstopping.
Obstipatie en vocht
Ieder mens heeft dagelijks ongeveer anderhalve liter vocht nodig. Bij vezelverrijkte voeding is extra vocht erg belangrijk. Wanneer de vezels niet voldoende vocht kunnen opnemen, verergeren ze mogelijk de verstopping. Bij vezelverrijkte voeding wordt minimaal twee liter vocht per dag aanbevolen. Wanneer u problemen heeft met slikken, kan het moeilijk zijn voldoende vocht binnen te krijgen. Ook kan het u tegenstaan om meer te drinken omdat het moeite kost om naar het toilet te gaan. Toch is het van groot belang dat u voldoende vocht binnenkrijgt. Als u een sonde heeft, kunt u via de sonde (neus-, maag- of PEG-sonde) extra vocht tot u nemen.
Voorbeelden van vezelrijke voedingsmiddelen
Bij slikproblemen zal de diëtist deze lijst met u doornemen om te beoordelen of een product wel of niet gebruikt kan worden.
- volkorenbrood, roggebrood, bruin brood, krenten-, rozijnen- en mueslibrood;
- volkoren ontbijtproducten: boekweitgrutten, havermout, muesli, tarwekiemen, tarwevlokken, zemelen, Brinta, Weetabix, All Bran, Fibrex, Nutrigran;
- volkorenbiscuits, volkorenbeschuit en ontbijtkoek met gember/sukade/rozijnen;
- aardappelen;
- zilvervliesrijst en volkorenpasta’s;
- peulvruchten: bruine bonen, witte bonen, kapucijners, groene erwten, linzen, sojabonen, kidney beans, kikkererwten;
- alle soorten groenten en rauwkost;
- alle soorten vers fruit;
- gedroogde en geweekte zuidvruchten zoals pruimen, abrikozen, krenten, rozijnen en tuttifrutti;
- dadels en vijgen;
- vruchtensap met vruchtvlees, vezeldrankjes (Stimulance);
- noten, pinda’s, lijnzaad, sesamzaad en zonnebloempitten.
Bij de apotheek en drogist zijn ook vezelpreparaten verkrijgbaar. De preparaten die macrogol bevatten zijn geschikt. Deze leiden namelijk niet tot extra gasvorming in de darmen; extra drinken zoals bij gebruik van vezels is hierbij niet nodig. Overleg met uw revalidatiearts of diëtist voordat u deze preparaten gaat gebruiken.
Deze informatie is opgesteld door Diëtisten voor Spierziekten en staat ook overzichtelijk bij elkaar in onderstaande pdf.
Heeft u feedback op dit artikel? Laat het ons weten!
-
Kennisbank
Obstipatie – informatie voor zorgverleners
25 oktober 2023Behandelen van lichamelijke klachtenToiletgangOmdat de darmspier en sluitspier niet aangedaan raken is obstipatie (verstopping) geen direct gevolg van ALS, PSMA en...
-
Kennisbank
Voedingsadviezen bij ALS en PSMA
2 oktober 2023AdviezenEten en drinkenIn dit artikel vindt u documenten met voedingsadviezen voor mensen met ALS en PSMA.
-
Kennisbank
Toilet met sta-op-hulp of spoel- en föhninstallatie
HulpmiddelenZelfverzorgingWanneer mensen met ALS moeite hebben met het gaan zitten en opstaan van het toilet, kan een toilet...
-
Kennisbank
Toiletgang en incontinentie
25 oktober 2023SymptomenIemand met ALS wordt over het algemeen niet incontinent. De sluitspier van de blaas en van de darm...
-
Kennisbank
Douche/toiletstoel
13 september 2023HulpmiddelenZelfverzorgingZitten en staanOp een douche/toiletstoel kunt u veilig en ondersteund zitten tijdens het douchen of het toiletgebruik. Deze stoel kan...
-
Kennisbank
Problemen bij het eten en drinken
23 oktober 2023SymptomenKauwen en slikkenEten en drinkenDoor de afnemende werking van de spieren in het keelgebied kan er bij mensen met (bulbaire) ALS een...