Samenvatting van het artikel
- Veel mensen met ALS, PSMA of PLS hebben last van vermoeidheid. Dit kan verschillende oorzaken hebben, bijvoorbeeld door verzwakte ademhalingsspieren of een verminderde voedingsinname.
- Bij vermoeidheid is het belangrijk de dagelijkse activiteiten goed te verdelen, anderen om hulp te vragen en eventueel hulpmiddelen te gebruiken.
Veel mensen met ALS, PSMA of PLS hebben last van vermoeidheid. Zij zijn sneller vermoeid of moe van activiteiten die ze voorheen zonder moeite ondernamen.
Er zijn een aantal mogelijke oorzaken van vermoeidheid bij ALS, PSMA en PLS:
- Doordat de motorische zenuwcellen in het lichaam langzaam afsterven, zijn deze zenuwcellen steeds minder goed in staat om signalen van de hersenen naar de spieren te sturen. Het signaal wordt door steeds minder spiercellen in de spieren ontvangen. Deze cellen moeten vervolgens het werk doen dat normaal door een groter aantal spiercellen verricht wordt. Dit heeft tot gevolg dat de spieren vermoeid raken. Voor spierbehoud is het echter belangrijk dat mensen met ALS blijven bewegen. Vermoeidheid is dus niet helemaal te voorkomen.
- Als de ademhalingsspieren zwakker worden, kost het meer moeite om goed te ademen. Ook dit veroorzaakt vermoeidheid.
- Vermoeidheid kan ook komen door een verminderde voedingsinname bij slikproblemen. Dit is waarschijnlijk ook van invloed op het energieniveau. Het is belangrijk om voldoende te eten en op gewicht te blijven. De diëtist van het ALS-behandelteam kan u daarbij begeleiden.
- Het medicijn riluzole kan als bijwerking vermoeidheid hebben. Als mensen met ALS deze bijwerking ervaren is dat meestal in de eerste periode van gebruik van het medicijn. Deze bijwerking kan later verminderen. Als u heel vermoeid blijft, bespreek dit dan met uw revalidatiearts.
Omgaan met vermoeidheid
Het belangrijkste bij het omgaan met vermoeidheid is het goed verdelen van de dagelijkse activiteiten, hulp vragen aan anderen en hulpmiddelen gebruiken. Enkele tips hiervoor zijn:
- Rustmomenten plannen tussen activiteiten
- Hulp vragen aan uw partner, familie of thuiszorg bij het wassen en aankleden
- Intensieve activiteiten plannen op de momenten waarop iemand de meeste energie heeft, bijvoorbeeld na een rustmoment of na het slapen
- Het gebruik van hulpmiddelen of apparatuur voor vermoeiende activiteiten, zoals het gebruik van een looprek of rolstoel bij het doen van boodschappen of winkelen
- Keuzes maken in activiteiten die belangrijk zijn voor u, de rest overlaten aan anderen
- Huishoudelijke hulp vragen bij het bereiden van eten en huishouden
De ergotherapeut van het ALS-behandelteam kan gerichte adviezen geven over de verdeling van activiteiten en het gebruik van hulpmiddelen.
Behandeling van vermoeidheid
Er zijn slechts beperkte behandelmogelijkheden voor vermoeidheidsklachten:
- Aanpassen van de hoeveelheid en soort voeding
- Aanpassen van de dosering of stoppen met riluzol
- Niet-invasieve beademing kan symptomen als vermoeidheid en verstoord slaapritme verlichten
Heeft u feedback op dit artikel? Laat het ons weten!
-
Kennisbank
Slaapproblemen
4 oktober 2023SymptomenSlapenSlaapproblemen worden niet veroorzaakt door ALS, PSMA en PLS, maar komen wel vaak voor als gevolg van de...
-
Kennisbank
Hulpmiddelen bij de zelfverzorging
25 oktober 2023HulpmiddelenZelfverzorgingWanneer de arm/handfunctie vermindert, veroorzaakt dat problemen bij het tandenpoetsen, scheren etc. Hier zijn verschillende hulpmiddelen voor verkrijgbaar....
-
Kennisbank
Verschijnselen/symptomen van ALS
25 oktober 2023SymptomenDe ziektebeelden van ALS en PSMA zijn bij elke persoon anders en beide ziektes kennen een groot aantal...
-
Kennisbank
(Nachtelijke) ademhalingsklachten
Behandelen van lichamelijke klachtenAdemhaling en benauwdheidBij vrijwel alle mensen met ALS en veel mensen met PSMA verzwakken de ademhalingsspieren in de loop van...