Communicatieproblemen

Praten en speeksel

Geschreven door:

Samenvatting van het artikel

Als er sprake is van een verminderde functie van de spieren die betrokken zijn bij het spreken, kan het spreken verminderen in kwaliteit en verstaanbaarheid. Dit noemen we dysartie.
De logopedist informeert, adviseert en begeleidt mensen met ALS en hun naasten in de veranderende communicatie.
Het toepassen van compensatiestrategieën door de persoon met ALS, maar met name de gesprekspartner, zal de communicatie wel verbeteren.

Wanneer de mond- en keelspieren aangedaan raken door ALS, wordt het lastiger om verstaanbaar te spreken. De logopedist van het ALS-behandelteam informeert, adviseert en begeleidt mensen met ALS en hun naasten in de veranderende communicatie. In sommige gevallen, wanneer het spreken niet of nauwelijks meer lukt, is het nodig om een communicatiehulpmiddel (link) in te zetten.

Verstaanbaarheid

Als er sprake is van een verminderde functie van de spieren die betrokken zijn bij het spreken, zoals de lip-, tong-, en gehemeltespieren, kan het spreken verminderen in kwaliteit en verstaanbaarheid. We noemen dit dysartrie. Mensen met ALS en hun omgeving merken bij dysartie het volgende:

De spraak wordt onduidelijker en trager.
Er ontstaan misverstanden omdat de gesprekspartner niet goed heeft verstaan wat er gezegd werd.
Communiceren kost meer tijd en energie voor zowel de persoon met ALS als de gesprekspartner.
Het verheffen van de stem en roepen op afstand wordt moeilijker; het lukt niet om in rumoerige ruimtes verstaanbaar te spreken.
Telefoneren kost moeite of lukt niet meer.
Spreken in groepsverband kost meer moeite of lukt niet meer.
Door zwakte van de gezichtsspieren verandert de gezichtsuitdrukking, hierdoor zijn emoties voor anderen moeilijk af te lezen.

Deze zaken veranderen niet alleen het spreken, maar ook de sociale rol. Er bestaat een gevaar voor sociaal isolement.

Compensatiestrategieën

De logopedist van het ALS-behandelteam geeft adviezen aan u en uw naasten om de communicatie te optimaliseren. Het is vaak niet zinvol om het spreken te verbeteren door middel van logopedische oefeningen. Het toepassen van compensatiestrategieën door de persoon met ALS, maar met name de gesprekspartner, zal de communicatie wel verbeteren.

Voorbeelden van compensatiestrategieën zijn: