Tips voor aanvragen eerste rolstoel

Bij het aanvragen van de eerste rolstoel (handbewogen en/of elektrisch) is het goed om te weten waar op gelet moet worden in de keuze van de rolstoel. Daarom is het belangrijk dat om te ergotherapeut uit het ALS-behandelteam hierbij te betrekken en te laten begeleiden in dit proces. In dit artikel staan verschillende tips bij het aanvragen van eerste rolstoel.

Een rolstoel aanvragen

In Nederland zijn verschillende partijen verantwoordelijk voor het leveren van hulpmiddelen, zoals een rolstoel. Ervaring leert dat voor het aanvragen van een rolstoel mensen meestal te maken krijgen met de WMO. Hieronder een kort overzicht van de betrokken partijen.

Wmo: de gemeente

Wettelijk kader: Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning)

1. Voor permanente oplossingen, langer dan 26 weken.
2. Hoort (moet) maatwerk te leveren.
3. Heeft meestal contracten met maximaal twee verschillende leveranciers zoals hierboven genoemd.

Zorgverzekeraar

Wettelijk kader: Zvw ( Zorgverzekeringswet)

1. Voor kortlopende oplossingen tot 26 weken
2. Levert over het algemeen alleen wat in depot staat en nauwelijks maatwerk.
3. Heeft contracten met verschillende leveranciers zoals Medipoint, Meyra, Vegro, Welzorg, etc.

Zorgkantoor 

Wettelijk kader: Wlz (Wet langdurige zorg)

1. Voor permanente oplossingen, langer dan Wmo
2. Hoort (moet) maatwerk te leveren.
3. Heeft meestal contracten met verschillende leveranciers zoals hierboven genoemd.

Landelijk Normenkader Hulpmiddelen

De overheid heeft ingezien dat de levering van hulpmiddelen en dus ook rolstoelen, soms moeizaam verloopt. In aanvulling op de bestaande wetgeving Zvw, Wmo en Wlz is daarom het Landelijk Normenkader Hulpmiddelen afgesproken. Hierin staan afspraken hoe ‘domeinoverstijgend’ geleverd moet worden. Een voorbeeld hiervan is, dat het advies van de ergotherapeut in principe leidend is in de aanvraag, uitvoering en levering van hulpmiddelen, waaronder rolstoelen.

Waar moet u rekening mee houden?

1. De wetgeving gaat uit van passende hulpmiddelen bij de patiënt.
2. Soms wordt geleverd wat de door gemeente/zorgverzekeraar/zorgkantoor gecontracteerde bedrijven op voorraad is of in depot hebben, dat is niet altijd een passende oplossing. Een ‘passende’ oplossing gaat soms verder dan wat op voorraad of in depot is. Tijd is hier wel een factor. Leveren van maatwerk kost tijd en die is er niet altijd.
3. De situatie van mensen met ALS, PSMA of PLS kan snel wijzigen.
4. Het productenaanbod wijzigt regelmatig. Veel ergotherapeuten hebben daarom niet altijd een overzicht van alle precieze producten op een rij.
5. Het proces van aanvraag, bepaling van soort rolstoel en levering kan variëren van weken tot maanden.

Het proces

1. Wanneer rolstoel
   Allereerst zal iemand met deskundigheid tijdig moeten vaststellen dat u toe bent aan een rolstoel. Dit is vaak eerder dan u verwacht. De ergotherapeut kan samen met de fysiotherapeut dat moment goed bepalen.
2. Soort rolstoel
   Vervolgens moet worden bepaald welk type rolstoel het beste past bij uw situatie; nu en verderop in het proces. Bij mensen met ALS, PSMA en PLS heeft aanpasbaarheid van de rolstoel in de tijd de voorkeur.
3. Aanvraag indienen bij gemeente, zorgverzekeraar of zorgkantoor
   De ergotherapeut of maatschappelijk werker van het ALS-behandelteam kan dat voor je doen.
4. Passing bij leverancier
   Aan de hand van het pakket van eisen die de ergotherapeut samen met de patiënt heeft opgesteld volgt een passing bij de leverancier of thuis. Het is belangrijk dat de ergotherapeut hierbij aanwezig is om het eisenpakket en ‘passende’ oplossing te toetsen.
5. Ook de zitting is belangrijk bij de passing
   Zittingen voor rolstoelen ondersteunen de zithouding en bieden meer comfort bij het zitten en rijden in een rolstoel.
6. Uitproberen
   Na levering van rolstoel goed uitproberen

Soorten rolstoelen

Handbewogen en elektrische rolstoelen zijn er in alle soorten en maten. Om die reden is begeleiding door de ergotherapeut van het ALS-behandelteam belangrijk.

Belangrijke aandachtspunten bij een duwrolstoel zijn bijvoorbeeld soort en maat voor zwenkwielen, inklapbaarheid, vaste of losse rug, aanpasbaarheid, wel of geen neksteun.

Belangrijke aandachtspunten bij elektrische rolstoel zijn bijvoorbeeld voorwiel, middelwiel, achterwiel, zeswielaandrijving, wel of niet in hoogte verstelbaar, wel of geen neksteun, wel of niet demontabel voor vervoer in personenauto.

Duwen van een rolstoel

Een rolstoel duwen kan zwaar werk zijn en moet veilig gebeuren. Vraag de fysio- of ergotherapeut van uw ALS-behandelteam om een training. Aandachtspunten die belangrijk zijn voor de duwer van de rolstoel en die aan bod moeten komen bij de passing zijn: soort, dikte van en hoogte of instelbare hoogte van handvatten en het ingestelde kantelpunt.

Meer informatie

• Maak kennis met diverse mogelijkheden en hulpmiddelen om thuis te blijven wonen in het virtuele huis thuis-als-thuis.nl
• Meer informatie over zittingen voor rolstoel
• Duwrolstoelen, intensief gebruik
• Filmpje met instructies voor duwer van een rolstoel
• 16 tips voor veilig wandelen met een handbewogen rolstoel

Dit artikel is opgesteld door de ALS patiëntenvereniging.