Hulpmiddelen bij het eten en drinken
Samenvatting van het artikel
- Voor zowel eten als drinken zijn er verschillende algemene en op maat gemaakte hulpmiddelen beschikbaar zodat u langer zelfstandig blijft.
- Bij een eetapparaat is het belangrijk dat de logopedist per persoon met ALS heeft gekeken of deze veilig gebruikt kan worden.
- Drinkaanpassingen worden niet vergoed, bij een eetapparaat bepaalt de zorgverzekeraar per situatie of vergoeding mogelijk is.
Als de arm/handfunctie verslechtert dan gaat het vasthouden van het bestek en het eten naar de mond brengen moeizamer. Er zijn een aantal hulpmiddelen beschikbaar die hierbij kunnen helpen.
Hulpmiddelen voor het eten zijn verkrijgbaar in thuiszorgwinkels en via verschillende webwinkels. Voorbeelden van hulpmiddelen zijn:
- Bord met opzetrand (zodat eten minder snel van het bord schuift)
- Warmwaterbord (voor als het eten langer duurt, het koelt dan minder snel af)
- Antislipmatje om te voorkomen dat het bord of het kopje wegschuift
- Aangepast bestek (bijvoorbeeld met een dikker handvat of lichtgewicht)
Wanneer deze hulpmiddelen niet toereikend zijn, kunt u met de ergotherapeut en/of logopedist overleggen of een individuele aanpassing of een eetapparaat in uw situatie geschikt en veilig is.
Individuele aanpassingen
Wanneer u onvoldoende kracht heeft om het bestek vast te houden, kan het bestek aangepast worden. Met behulp van een beugel/ringen aan het bestek is het gemakkelijker om deze vast te houden. De aanpassingen kunnen worden gemaakt door een revalidatie technicus in overleg met uw ergotherapeut van uw ALS-behandelteam. Bekijk voorbeelden van bestek-aanpassingen op de website van De Hoogstraat Revalidatie.
Voorbeeld van een aangepaste vork (fotografie: Merlijn van der Wardt)
Voorbeeld van een aangepast mes (fotografie: Merlijn van der Wardt)
Eetapparaat
Het is van belang dat het gebruik van een eetapparaat veilig bevonden wordt door een ervaren logopedist, zeker wanneer er problemen zijn met slikken en/of kauwen. Daarnaast moet u het apparaat met een joystick of knop kunnen bedienen en moet u voldoende rechtop kunnen zitten.
Het eten met een eetapparaat geeft wisselende reacties. Er zijn verschillende eetapparaten beschikbaar, het hangt af van wat u fijn vindt welke voor u geschikt is. Kijk samen met uw ergo- of logotherapeut naar de mogelijkheden voor u.
Voordelen | Aandachtspunten |
|
|
|
|
|
|
Drinksysteem
Een elektrisch drinksysteem kan uitkomst bieden als de zuigkracht te laag wordt om met een rietje te drinken. Met gebruik van deze pomp kunt u energie sparen en kan het u helpen om voldoende te drinken. Ook bij verdikte vloeistoffen (ook smoothies) kan de pomp goed gebruikt worden.
Een drinksysteem moet voor iemand met ALS uitgerust zijn met een doseringssysteem en onderbreking tussen opeenvolgende doses. Met zo’n systeem kunt uzelf of uw mantelzorger de hoeveelheid afgegeven vloeistof per slok afstellen op een schaal van 1 tot 6 (heel weinig – flinke slok). Met de hand of voetbediening komt elke slok beschikbaar. Het ingebouwde pauze systeem voorkomt dat de pomp per ongeluk te snel weer geactiveerd wordt. Er is een accu ingebouwd en er wordt een tasje meegeleverd, zodat het drinksysteem meegenomen kan worden.
Een belangrijk aandachtspunt is schoonmaak van de slangen. Gebruik een drinksysteem alleen na overleg met uw logopedist of ergotherapeut. Een voorbeeld van een elektrische drinkpomp vindt u op de website van Sarkow.
Bereiding van maaltijden
Voor de bereiding van een maaltijd zijn er verschillende hulpmiddelen. In overleg met de ergotherapeut kunt u hulpmiddelen uitproberen. Wanneer het bereiden van een maaltijd niet meer mogelijk is, dan kunt u gebruik maken van een maaltijdservice of kant en klaar maaltijden.
Vergoedingsmogelijkheden
Een aanpassing en of hulpmiddel bij het drinken is niet opgenomen in een standaard vergoedingsregeling. In een enkel geval wordt het hulpmiddel vergoed vanuit een aanvullend pakket van de ziektekostenverzekering, afhankelijk van de voorwaarden in de polis. Informeer bij uw ergotherapeut naar de mogelijkheden. Voor een eetapparaat bepaalt de zorgverzekeraar of een vergoeding mogelijk is.
Aanvraagprocedure eetapparaat
Wanneer u in aanmerking wilt komen voor een eetapparaat, dan is een verwijsbrief met medische diagnose (machtiging) van revalidatiearts of specialist met daarbij een rapport van eisen van de ergotherapeut nodig. Informeer bij uw zorgverzekeraar of de aanvraag naar de zorgverzekeraar of naar de gecontracteerde leverancier gestuurd moet worden. De zorgverzekeraar bepaalt of er een vergoeding mogelijk is.
Heeft u feedback op dit artikel? Laat het ons weten!
-
Kennisbank
Problemen bij het eten en drinken
23 oktober 2023SymptomenKauwen en slikkenEten en drinkenDoor de afnemende werking van de spieren in het keelgebied kan er bij mensen met (bulbaire) ALS een...
-
Kennisbank
Aangepaste drinkbekers en bekerhouders
8 februari 2023HulpmiddelenKauwen en slikkenEen aangepaste beker en/of bekerhouder kan een oplossing zijn voor mensen met ALS, PSMA of PLS wanneer ze...
-
Kennisbank
Hulpmiddelen bij de zelfverzorging
25 oktober 2023HulpmiddelenZelfverzorgingWanneer de arm/handfunctie vermindert, veroorzaakt dat problemen bij het tandenpoetsen, scheren etc. Hier zijn verschillende hulpmiddelen voor verkrijgbaar....
-
Kennisbank
Het lenen van hulpmiddelen en voorzieningen
24 oktober 2023HulpmiddelenBij verschillende instanties kunt u hulpmiddelen (gratis) lenen. Dit kan handig zijn wanneer u snel (binnen 1 week)...
-
Kennisbank
Lijst met hulpmiddelen die mensen met ALS nodig gaan hebben
25 oktober 2023HulpmiddelenDe gemiddelde levensverwachting bij ALS is drie jaar na de eerste symptomen. Door de snelle ziekteprogressie is het...
-
Kennisbank
Schoeisel
9 oktober 2023HulpmiddelenBewegenVerminderde kracht in de handen of benen kunnen problemen geven bij het aandoen en dragen van normale schoenen....
-
Kennisbank
Aangepaste kleding
25 oktober 2023HulpmiddelenZelfverzorgingWanneer de arm/handfunctie verminderd is, veroorzaakt dat problemen bij het aan- en uitkleden. Er zijn veel verschillende mogelijkheden...
-
Kennisbank
Dieetbehandelingsrichtlijn ALS/ PSMA
13 september 2023RichtlijnenEten en drinkenDe Dieetbehandelingsrichtlijn ALS/ PSMA 2017 beschrijft de relevante factoren die voor een diëtist belangrijk zijn voor de diëtistische...